Una nueva lectura de Phot., Bibl., 68, 34a10 (ἐν ᾗ)

Contenu principal de l'article

Pedro Emilio Rivera Díaz

Résumé

En la Biblioteca de Focio de Constantinopla (ca. 810/820-después de 893) hay dos pasajes concernientes a los contenidos de los sucesos de Alejandro Magno en el Breviario histórico de Cefalión (68, 34a10-11; 161, 104b13-14) que se contradicen entre sí, pues en uno parece referir al libro noveno, mientras que en el otro, al octavo. A su vez, la crítica y los traductores generalmente han preferido la adscripción a aquél. En este trabajo se aboga por un cambio textual del sintagma ἐν ᾗ (Bibl., 68, 34a10) que haga coincidir la información de ambos pasajes. Con ello se logra dar nueva luz a un documento perdido de la literatura griega.

Téléchargements

Les données relatives au téléchargement ne sont pas encore disponibles.

##plugins.generic.paperbuzz.metrics##

Chargements des mesures ...

Renseignements sur l'article

Comment citer
Rivera Díaz, P. E. « Una Nueva Lectura De Phot., Bibl., 68, 34a10 (ἐν ᾗ) ». Nova Tellus, vol. 42, nᵒ 2, juillet 2024, p. 53-68, doi:10.19130/iifl.nt.2024.42.2/000S22X0Q113.
Rubrique
Artículos
Biographie de l'auteur-e

Pedro Emilio Rivera Díaz, Universidad Nacional Autónoma de México - Instituto de Investigaciones Filológicas

Doctor en Letras Clásicas por la Universidad Nacional Autónoma de México (UNAM), se desempeña desde 2020 como investigador del Centro de Estudios Clásicos del Instituto de Investigaciones Filológicas, en el área de filología griega. Sus líneas de investigación son los estudios bizantinos, el Renacimiento y los estudios novohispanos. Desde 2011, como miembro del Colegio de Letras Clásicas de la Facultad de Filosofía y Letras de la UNAM. Ha impartido clases de griego, latín, literatura griega y materias optativas relacionadas con la civilización bizantina y literatura griega, así como con la obra de Erasmo de Rotterdam. Concluyó el proyecto La Bibliotheca de Focio I (1-93). Introducción, traducción y notas y está realizando otro sobre la correspondencia entre Focio y su hermano Tarasio. Recientemente publicó “Dos alusiones inadvertidas a Jenofonte (An. 1, 1, 1 y HG 1, 1, 20) en la Biblioteca de Focio (códs. 57, 72)”, Byzantion Nea Hellás, 42, 2023, pp. 173-191, y “Sentimientos del exilio: análisis a dos cartas (98, 188) de Focio de Constantinopla como muestra de expresión retórica”, Talia Dixit, 18, 2023, pp. 17-53.

Références

Fuentes antiguas

Marcianus Graecus Z. 450 (coll. 652), Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, 537 fols. (diktyon 69921), http://www.internetculturale.it/it/16/search?q=-Gr.+Z.+450&instance=magindice (01/11/2023).

Marcianus Graecus Z. 451 (coll. 537), Venezia, Biblioteca Nazionale Marciana, 441 fols. (diktyon 69922), facsímil.

Photius, Βιβλιοθήκη τοῦ Φωτίου, Librorum quos legit Photius Patriarcha, excerpta et censurae. Quatuor mss. codicibus ex Graecia, Germania, Italia, Gallia collatis, David Hoeschelius Augustanus primus edidit, Notis, in quibus multa veterum fragmenta, ante haec inedita, illustrauit, Augustae Vindelicorum ad insigne Pinus, Cum priuilegiis S. Caes. Maeist. et Christianiss. Regis Galliarum,

Anno Christi, 1601. Photius, Photii Bibliotheca, sive lectorum a Photio librorum recensio, censura atque excerpta, Philologorum, Oratorum, Historicorum, Philosophorum, Medicorum, Theologorum, e Graeco Latine reddita, Scholiisque illustrata, opera, Andreae Schotti Antuerpiani, De Societate Iesu, Augustae Vindelicorum, Ad insigne pinus, Cum privilegio Caesaris perpetuo, 1606.

Photius, Bibliotheca, ex recensione Immanuelis Bekkeri, Berolini, Typis et impensis G. Reimeri, 1824, 2 vols.

Photius, Biblioteca di Fozio, patriarca di Costantinopoli, tradotta in italiano dal cavaliere Giuseppe Compagnoni e ridotta a più comodo uso degli studiosi, Milano, Giovanni Silvestri, 1836, 2 vols.

Photius, The Library of Photius, Vol. I, transl. John Henry Freese, London/New York, The MacMillan Company (Translations of Christian Literature. Series I, Greek Texts), 1920.

Photius, Bibliothèque, texte établi et traduit René Henry, Paris, Les Belles Lettres (Collection Byzantine), 1959-1977, 8 vols. (I: 1959; II: 1960; III: 1962; IV: 1965; V: 1967; VI: 1971; VII: 1974; VIII: 1977).

Photius, Fozio: Bibliotheca, a cura di Nigel Wilson, trad. dal greco Claudio Bevegni, Milano, Adelphi Edizioni, 1992.

Photius, The Bibliotheca: A selection, transl. with notes Nigel Guy Wilson, London, Bristol Classical Press, 1994.

Φώτιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Βιβλιοθήκη: ὅσα τῆς ἱστορίας ἀνθολογία, είσαγωγὴ, μετάφραση, σχόλια, Στέφανος Εὐθυμιάδης, Ἀθήνα, Εκδόσεις Κανάκη, 2000.

Photius, Fozio: Bibliotheca, intr. Luciano Canfora, a cura di Nunzio Bianchi e Claudio Schiano, edizione rinnovata e ampliata, Pisa, Edizioni della Normale, 2019, 2 vols.

Suda, Lexicon, Vol. 3, ed. Ada Adler, Leipzig, Teubner, 1933.

Fuentes modernas

Bonifazi, Anna, “Multifunctionality of δέ, τε, and καί, in Particles in Ancient Greek Discourse”, in Annemieke Drummen and Mark de Kreij (eds.), Particles in Ancient Greek Discourse: Exploring Particle Use across Genres, Washington, Center for Hellenic Studies (Hellenic Studies Series, 79), 2016, http://nrs.harvard.edu/urn-3:hul.ebook:CHS_BonifaziA_DrummenA_deKreijM.Particles_in_Ancient_Greek_Discourse.2016 (03/02/2024).

Canfora, Luciano, “Il rogo dei libri di Fozio”, en Giovanni Menestrina (ed.), Fozio. Tra crisi ecclesiale e magisterio letterario, Brescia, Morcelliana, 2000, pp. 17-28.

Cavallo, Guglielmo, Scrivere e leggere nella città antica, Roma, Carocci Editore, 2019.

Cuomo, Andrea Massimo (ed.), Ioannis Canani de Constantinopolitana obsidione relatio. A Critical Edition, with English Translation, Introduction, and Notes of John Kananos’ Account of the Siege of Constantinople in 1422, Boston/Berlin, De Gruyter (Byzantinisches Archiv, 30), 2016.

Holton, David, Geoffrey Horrocks, Marjolijne Jansen, Tina Lendari, Io Manolessou, Notis Toufexis, The Cambridge Grammar of Medieval and Early Modern

Greek (CGMEMG), Cambridge, Cambridge University Press, 2019.

Ibáñez-Chacón, Álvaro, “Uno schedarion, due rielaborazioni. Fozio Epistola 94 e Biblioteca 186, 131b.32-40”, Jahrbuch der Oesterreichischen Byzantinistik, 71,

, pp. 259-268.

Jacoby, Felix, Die Fragmente der griechischen Historiker (FGrH). II. Zeitgeschichte, C. Kommentar zu Nr. 64-105, Berlin, Weidmannsche Buchhandlung, 1926.

Kriaras, Emanuel, Επιτομὴ του Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμ-ματείας (1100-1669), vol. 4, Tesalónica, Εκδόσεις Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας,

, https://www.greek-language.gr/greekLang/medieval_greek/kriaras/index.html (02/02/2024).

Kriaras, Emanuel, Επιτομὴ του Λεξικού της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμ-ματείας (1100-1669), vol. 8, Tesalónica, Εκδόσεις Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 1982, https://www.greek-language.gr/greekLang/medieval_greek/kriaras/index.html (02/02/2024).

Lampe, Geoffrey William Hugo, A Patristic Greek Lexicon, Oxford, Oxford University Press, 1961.

Liddell, Henry George, Robert Scott and Henry Stuart Jones, A Greek-English Lexicon (LSJ), Oxford, Clarendon Press, 1996.

Lobeck, Christian Augustus, Aglaophamus sive De theologiae mysticae Graecorum causis, libri tres, Regimontii Prussorum, sumtibus fratrum Borntraeger, 1829.

Markop oulos, Athanasios, “New Evidence on the Date of Photios’ Bibliotheca”, in Athanasios Markopoulos, History and Literature of Byzantium in the 9th-10th Centuries, Aldershot, Ashgate, 2004, pp. 1-18.

Mathisen, Ralph Whitney, “Paleography and Codicology”, in Susan Ashbrook Harvery and David G. Hunter (eds.), The Oxford Handbook of Early Christian Studies, Oxford, Oxford University Press, 2008, pp. 140-168.

Mazzucchi, Carlo Maria, “Restauro e interpretazione dell’Epistola a Tarasio”, Aevum, XCV/2, 2021, pp. 441-464.

Metzger, Bruce Manning, Manuscripts of the Greek Bible: An Introduction to Palaeography, Oxford, Oxford University Press, 1981.

Micunco, Stefano, “Dallo schedarion al codice: sulla tradizione manoscritta della Biblioteca”, en Fozio, Bibliotheca, intr. Luciano Canfora, a cura di Nunzio Bianchi e Claudio Schiano, edizione rinnovata e ampliata, Pisa, Edizioni della Normale, 2019, 2 vols., pp. LXV-LXXXV.

Müller, Carolus, Fragmenta Historicorum Graecorum, volumen tertium, collegit, disposuit, notis et prolegomenis illustravit, Parisiis, editore Ambrosio Firmin Didot, 1849.

Nogara, Antonio, “Note sulla composizione e la struttura della Biblioteca di Fozio, patriarca di Constantinopoli. I”, Aevum, XLIX.3/4, 1975, pp. 213-242.

Porter, Stanley E., and Andrew W. Pitts, Fundamentals of New Testament Textual Criticism, Cambridge, William B. Eerdmans Publishing Company, 2015.

Rodríguez Adrados, Francisco (coord.), Diccionario griego español (DGE), Madrid, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, http://dge.cchs.csic.es

(05/05/2024).

Ronconi, Filippo, “Pour la datation de la Bibliothèque de Photius. La Myriobiblos, le Patriarche et Rome”, en Erika Juhász (ed.), Byzanz und das Abendland II.

Studia Byzantino-Occidentalia, Budapest, Eötvös-József-Collegium (Antiquitas, Byzantium, Renascentia, 2), 2014, pp. 135-153.

Ronconi, Filippo, “Il Moveable Feast del Patriarca. Note e ipotesi sulla genesi della Bibliotheca di Fozio”, en Lucio del Corso, Franco de Vivo y Antonio Stramaglia

(eds.), Nel segno del testo, edizioni, materiali e studi per Oronzo Pecere, Firenze, Edizioni Gonnelli, 2015, pp. 203-238.

Ronconi, Filippo, “The Library and the Mystagogia. Genetic Pathways Compared”, Jahrbuch der Österreichischen Byzantinistik, 73, 2023, pp. 151-182, https://doi.

org/10.1553/joeb73s151.

Squillace, Giuseppe, “Kephalion (93)”, in Ian Worthington (ed.), Jacoby Online, Brill’s New Jacoby (FgrHist), Part II, Leiden, Brill, 2012, http://dx.doi.org.pbidi.unam.mx:8080/10.1163/1873-5363_bnj_a93.

Trono, Benedetta, “Per la storia del testo della Biblioteca di Fozio: Pinax e note redazionali”, Segno e Testo, 18, 2020, pp. 123-186.

Van Emde Boas, Evert, Albert Rijksbaron, Luuk Huitink and Mathieu de Bakker, The Cambridge Grammar of Classical Greek (CGCG), Cambridge, Cambridge

University Press, 2019.