El uso de binomios y trinomios como marco interpretativo de los pasajes de análisis literario en la Bibliotheca de Focio
Contenido principal del artículo
Resumen
El estudio de pasajes de crítica literaria en la Bibliotheca de Focio se ha realizado segmentando sus elementos, lo cual impide discernir tanto su estructura como el sentido preciso de los términos empleados. El objetivo del trabajo es demostrar, primero, la existencia meditada de grupos de dos o tres elementos (binomios y trinomios), que conforman dichos pasajes; luego, su utilidad al ser usados como herramientas de interpretación. Con ello se logrará no sólo un mejor conocimiento de la composición de la obra, sino también del sentido del texto.
Descargas
Métricas
Detalles del artículo

Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial 4.0.
Los autores/as que publiquen en NOVA TELLVS aceptan los siguientes términos:- El autor o autores se compromete(n) a firmar una Declaración de texto inédito y cesión de derechos patrimoniales autorizando la publicación en los distintos soportes y espacios de difusión de NOVA TELLVS y cediendo los derechos patrimoniales sobre la obra en forma total y exclusiva a la Universidad Nacional Autónoma de México, conforme a lo establecido en el artículo 84 de la Ley Federal del Derecho de Autor y demás relativos y aplicables a su reglamento, en el entendido de que será respetado su derecho autoral sobre la obra, se les otorgará el crédito correspondiente.
- Todos los textos publicados por NOVA TELLVS –sin excepción– se distribuyen amparados bajo la licencia Creative Commons 4.0 Atribución-No Comercial (CC BY-NC 4.0 Internacional), que permite a terceros utilizar lo publicado siempre que mencionen la autoría del trabajo y especifiquen que la primera publicación se hizo en esta revista.
- Los autores/as pueden realizar otros acuerdos contractuales independientes y adicionales para la distribución no exclusiva de la versión del artículo publicado en NOVA TELLVS (por ejemplo incluirlo en un repositorio institucional o darlo a conocer en otros medios en papel o electrónicos) siempre que indique clara y explícitamente que el trabajo se publicó por primera vez en esta revista.
- Para todo lo anterior, junto con su material propuesto, los autores/as deben remitir el formato de Declaración de texto inédito y cesión de derechos patrimoniales de la primera publicación debidamente requisitado y firmado por los autores/as. Este formato debe ser enviado en archivo PDF a novatellus@unam.mx o iiflnovatellus@gmail.com
NOVA TELLVS no realiza cargos económicos a los autores/as por enviar, procesar o publicar sus textos.
Citas
Fuentes antiguas
Aelius Aristides, Aristides, vol. 2, ex recensione Guilielmi Dindorfii, Lipsiae, Libraria Weidmannia G. Reimer, 1829 (repr. 1964).
Anonymus in Hermogenem, Rhetores Graeci, vol. 7.2, emendatiores et auctiores edidit Christianus Walz, Stuttgartiae et Tubingae, sumptibus J. G. Cottae, 1834.
Arethas, Scripta minora, vol. 1, edidit Leendert G. Westerink, Leipzig, Teubner (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), 1968.
Aristophanes, Fabulae, vol. 1, recognovit brevique adnotatione critica instruxit Nigel Guy Wilson, Oxford, Oxford University Press (Oxford Classical Text), 2007.
Aristoteles, Ars rhetorica, recognovit brevique adnotatione critica instruxit William David Ross, Oxford, Clarendon Press (Oxford Classical Texts), 1959 (repr. 1964).
Damascius, Vitae Isidori reliquiae, edidit Clemens Zintzen, Hildesheim, Olms, 1967.
Diogenes Laertius, Lives of Eminent Philosophers, ed. with intr. Tiziano Dorandi, Cambridge, Cambridge University Press (Cambridge Classical Texts and ommentaries,
, 2013.
Dionysius Halicarnaseus, Quae exstant, vols. 5-6, ediderunt Hermannus Usener et Ludovicus Radermacher, Leipzig, Teubner (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), 1899-1929 (repr. 1965).
Hermogenes, Opera, edidit Hugo Rabe, Leipzig, Teubner (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), 1913 (repr. 1969).
Herodianus, and Peter Egenolff, “Zu Herodianos technikos”, Jahrbücher für klassische Philologie, 149, 1894, pp. 337-345.
Hesychius Alexandrinus, Lexicon, recensuit et emendavit Kurt Latte, editionem alteram curavit Ian Campbell Cunningham, Berlin-Boston, De Gruyter (Sammlung
Griechischer und Lateinischer Grammatiker, 11/1-2), 2017-2020.
Hesychius Milesius, Fragmenta historicorum Graecorum (FHG), vol. 4, collegit, disposuit, notis et prolegomenis illustravit Carolus Mullerus, Parisiis, Editore Ambrosio Firmin Didot, 1870.
Homerus, Ilias, vols. 2-3, edidit Thomas William Allen, Oxford, Clarendon Press (Oxford Classical Texts), 1931.
Ioannes Chrysostomus, Opera omnia quae exstant, accurante Jacques Paul Migne, Parisiis, J. P. Migne editorem (Patrologiae cursus completus: series Graeca, 61), 1859.
Ioannes Rhetor, Rhetores Graeci, vol. 7.2, emendatiores et auctiores edidit Christianus Walz, Stuttgartiae et Tubingae, sumptibus J. G. Cottae, 1834.
Lexica Segueriana, Anecdota Graeca, e codd. Mss. Bibl. Reg. Parisin., vol. 1, descripsit Ludovicus Bachmannus, Lipsiae, sumptibus J. C. Hinrichs, 1828.
Marcianus Graecus Z. 450 (coll. 652), Venezia, Bibliotheca Nazionale Marciana, 537 fols. (diktyon 69921), http://www.internetculturale.it/it/16/search?q=-
Gr.+Z.+450&instance=magindice (20/11/2022).
Marcianus Graecus Z. 451 (coll. 537), Venezia, Bibliotheca Nazionale Marciana, 441 fols. (diktyon 69922), facsímil.
Origenes, Werke: Der Johanneskommentar, vol. 4, Herausgegeben von Erwin Preuschen, Leipzig, Hinrichs (Die Griechischen Christlichen Schriftsteller, 10), 1903.
Philostratus, Philostratus and Eunapius: The Lives of the Sophists, English transl. Wilmer Cave Wright, London, William Heinemann (Loeb Classical Library,
, 1922.
Philostratus, Vita Apollonii Tyanei, edidit Gerardus Boter, Berlin-Boston, De Gruyter (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), 2022.
Photius, Βιβλιοθήκη τοῦ Φωτίου, Librorum quos legit Photius Patriarcha, excerpta et censurae. Quatuor mss. codicibus ex Graecia, Germania, Italia, Gallia collatis, David Hoeschelius Augustanus primus edidit, Notis, in quibus multa veterum fragmenta, ante haec inedita, illustrauit, Augustae Vindelicorum ad insigne Pinus, Cum priuilegiis S. Caes. Maeist. et Christianiss. Regis Galliarum, Anno Christi, 1601.
Photius, Photii Bibliotheca, sive lectorum a Photio librorum recensio, censura atque excerpta, Philologorum, Oratorum, Historicorum, Philosophorum, Medicorum,
Theologorum, e Graeco Latine reddita, Scholiisque illustrata, opera, Andreae Schotti Antuerpiani, De Societate Iesu, Augustae Vindelicorum, Ad insigne pinus, Cum privilegio Caesaris perpetuo, 1606.
Photius, Bibliotheca, ex recensione Immanuelis Bekkeri, Berolini, Typis et impensis G. Reimeri, 1824, 2 vols.
Photius, Biblioteca di Fozio, patriarca di Costantinopoli, tradotta in italiano dal cavaliere Giuseppe Compagnoni e ridotta a più comodo uso degli studiosi, Milano, Giovanni Silvestri, 1836, 2 vols.
Photius, The Library of Photius, Volume I, transl. John Henry Freese, London-New York, The MacMillan Company (Translations of Christian Literature. Series I, Greek Texts), 1920.
Photius, Ὁμιλίαι (Ἑλληνικά 12 Παράρτημα), ἔκδοσις κειμένου, εἰσαγωγὴ καὶ σχόλια ὑπὸ Βασιλείου Λαούρδα, Θεσσαλονίκη, Εταιρία Μακεδονικῶν σπουδῶν, 1959.
Photius, Bibliothèque, texte établi et traduit René Henry, Paris, Les Belles Lettres (Collection Byzantine), 1959-1977, 8 vols. (I: 1959, II: 1960, III: 1962, IV: 1965, V: 1967, VI: 1971, VII: 1974, VIII: 1977).
Photius, Lexicon, editit Christos Theodoridis, Berlin-New York, De Gruyter, 1982-2013, 3 vols. (I: 1982, II: 1993, III: 2013).
Photius, Epistulae et Amphilochia, recensuerunt Basileios Laourdas et Leendert Gerrit Westerink (vols. 1-3), recensuit Leendert Gerrit Westerink (vols. 4-6), Leipzig, Teubner (Bibliotheca Scriptorum Graecorum et Romanorum Teubneriana), 1983-1989, 6 vols. (I: 1983, II: 1984, III: 1985, IV: 1986a, V: 1986b, 6.1: 1987).
Photius, Fozio: Bibliotheca, a cura di Nigel Wilson, trad. dal greco Claudio Bevegni, Milano, Adelphi Edizioni, 1992.
Photius, The Bibliotheca: A selection, transl. with notes Nigel Guy Wilson, London, Bristol Classical Press, 1994.
Photius, La Mistagogia del Santo Spirito, edizione critica con testo a fronte a cura di Valerio Polidori, Roma, Carocci, 2018.
Photius, Fozio: Bibliotheca, intr. Luciano Canfora, a cura di Nunzio Bianchi e Claudio Schiano, edizione rinnovata e ampliata, Pisa, Edizioni della Normale, 2019, 2 vols.
Photius, Charles Astruc, Wanda Conus-Wolska, Jean Gouillard, Paul Lemerle, Denise Papachryssanthou et Joseph Paramelle (eds.), “Les sources grecques pour l’histoire des Pauliciens d’Asie Mineure. Texte critique et traduction – III Photius. Récit de la réapparition des Manichéens”, Travaux et mémoires 4, Paris, Editions E. de Boccard, 1970, pp. 99-184.
Phrynicus, Praeparatio sophistica, edidit Ioannes De Borries, Lipsiae, Typis B. G. Teubneri, 1911.
Septuaginta, Id est Vetus Testamentum graece iuxta LXX interpretes, edidit Alfred Rahlfs, Stuttgart, Deutsche Bibelgesellschaft, 1979.
Suda, Lexicon, ed. Ada Adler, Leipzig, Teubner, 1928-1935, 4 vols. (1.1: 1928, 1.2: 1931, 1.3: 1933, 1.4: 1935).
Synagoge, Συναγωγὴ λέξεων χρησίμων: texts of the Original Version and of MS. B, ed. Ian Campbell Cunningham, Berlin-New York, De Gruyter (Sammlung Griechischer und Lateinischer Grammatiker, 10), 2003.
Fuentes modernas
Afinogenov, Dimitrij E., “Patriarch Photius as Literary Theorist”, Byzantinoslavica, 60.2, 1995, pp. 339-345.
Canfora, Luciano, “Il ‘reading circle’ intorno a Fozio”, Byzantion, 68/1, 1998, pp. 222-223.
Cavallo, Guglielmo, Scrivere e leggere nella città antica, Roma, Carocci Editore, 2019.
Hägg, Tomas, “Photius as a Reader of Hagiography: Selection and Criticism”, Dumbarton Oaks Papers, 53, 1999, pp. 43-58.
Hodgkin, Thomas, Italy and her Invaders. Volume 1: Book I. The Visigothic Invasion, Oxford, Clarendon Press, 1892.
Hornby, Albert Sydney, Oxford Advanced Learner’s Dictionary of Current English (ODLA), ed. Jonathan Crowther, Oxford, Oxford University Press, 1995.
Kustas, George L., “The Literary Criticism of Photios: A Christian Definition of Style”, Ἑλληνικά, 17.1, 1967, pp. 132-169.
Lampe, Geoffrey William Hugo, A Patristic Greek Lexicon, Oxford, Oxford University Press, 1961.
Liddell, Henry George, Robert Scott and Henry Stuart Jones, Greek-English Lexicon, Oxford, Clarendon Press, 1996.
Ludlow, Morwenna, Art, Craft, and Theology in Fourth-Century Christian Authors, Oxford, Oxford University Press (Oxford Early Christian Studies), 2020, https://doi.org/10.1093/oso/9780198848837.001.0001.
Matthaios, Stephanos, “Greek Scholarship in the Imperial Era and Late Antiquity”, in Franco Montanari (ed.), History of Ancient Greek Scholarship: From the
Beginnings to the End of the Byzantine Age, Leiden-Boston, Brill, 2020, pp. 260-372.
Mazzucchi, Carlo Maria, “Restauro e interpretazione dell’Epistola a Tarasio”, Aevum, XCV/2, 2021, pp. 441-464, https://doi.org/10.26350/000193_000107.
Orth, Emil, Photiana, Leipzig, Noske, 1928.
Pizzone, Aglae, “Towards a Byzantine Theory of the Comic?”, in Margaret Alexiou and Douglas Cairns (eds.), Greek Laughter and Tears: Antiquity and After, Edinburgh, Edinburgh University Press (Edinburgh Leventis Studies, 8), 2018, pp. 146-165, https://doi.org/10.1515/9781474403801-012.
Real Academia Española, Diccionario de la lengua española, 23ª ed., actualización 2022, https://dle.rae.es (20/11/2022).
Rodríguez Adrados, Francisco (coord.), Diccionario griego español, Madrid, Centro de Ciencias Humanas y Sociales, http://dge.cchs.csic.es (20/11/2022).
Schmid, Wolf, Narratology: An Introduction, transl. Alexander Starritt, Berlin-New York, De Gruyter (De Gruyter Textbook Series), 2010.
Trapp, Erich (ed.), Lexikon zur byzantinischen Gräzität (LBG), besonders des 9.-12. Jahrhunderts, Vienna, Die Österreichische Akademie der Wissenschaften, 1994-2017, 8 vols., https://stephanus.tlg.uci.edu/lbg/ (20/11/2022).
Treadgold, Warren, The Nature of the Bibliotheca of Photius, Washington, Dumbarton Oaks Studies, 1980.
White, Despina Stratoudaki, Patriarch Photios of Constantinople: His Life, Scholarly Contributions, and Correspondence together with a Translation of Fiftytwo of His Letters, Massachusetts, Holy Cross Orthodox Press, 1981.
Zadorojnyi, Alexei, “The Aesthetics and Politics of Inscriptions in Imperial Greek Literature”, in Andrej Petrovic, Ivana Petrovic and Edmund Thomas (eds.), The Materiality of Text-Placement, Perception, and Presence of Inscribed Texts in Classical Antiquity, Leiden-Boston, Brill (Brill Studies in Greek and Roman Epigraphy, 11), 2018, pp. 48-68.